Een paar miljoen Nederlanders werken al ruim een jaar thuis. Ervan uitgaande dat thuiswerken een blijvertje is en veel ict’ers, financials, creatievelingen en andere kantoormedewerkers ook ná corona deels vanuit huis zullen vergaderen, administreren, managen en mailen, hebben we advies gevraagd aan ergotherapeute Tess Sanders. Hoe ziet een goede thuiswerkplek eruit? Wat zijn veelgemaakte fouten en hoe voorkomen we nek-, arm-, hand- en rugklachten nu we vaak úren achter elkaar aan de keukentafel zitten te werken?
Bewustwording
“In Gezondheidscentrum Helftheuvel in Den Bosch en Fysiotherapie Kapellaan-Ouwerkerk in Vught, de praktijken waar ik werk, zie ik tijdens deze tweede lockdown alsmaar meer mensen met klachten verschijnen. Zij zaten tijdens de eerste lockdown aan de eettafel, op bank of zelfs op bed te werken en hebben daar na verloop van tijd toch wel wat klachten van gekregen. Nu duidelijk is dat het thuiswerkadvies nog wel even voortduurt, worden mensen bewuster en willen veel van hen iets veranderen aan hun thuiswerkplek.”
Veel voorkomende klachten
“Het gaat vaak om rugpijn, nekklachten of pijn aan hand, elleboog of schouder. Met deze klachten komen mensen bij de fysiotherapeut en soms word ik dan gevraagd mee te kijken. Wat slim is, want na het verhelpen van de klacht – wat de fysiotherapeut doet – is het aan mij om langetermijntips te geven en mensen betere gewoonten aan te leren. Als je op dezelfde manier verdergaat en in de verkeerde houding blijft zitten, schiet je natuurlijk weinig op.”
Andere werkhouding & werkwijze thuis
“Vaak ga ik om te beginnen op werkplekbezoek, wat nu dus meestal een huisbezoek is. Ik kijk naar risicofactoren en naast de fysieke thuiswerkplek vraag ik naar zaken als werkdruk en werkwijze. Vaak komt ’t erop neer dat mensen thuis niet alleen een andere werkplek en werkhouding hebben, maar ook een andere manier van werken. Bij het thuiswerken gaan we bijvoorbeeld gemiddeld langer door en maken we meer overuren. Er is niemand die vraagt of je mee pauze neemt of een kop koffie lust en ook die collega die vraagt of je even mee wilt kijken, waardoor je meeloopt naar zijn kantoor, ontbreekt. Hierdoor missen we de broodnodige onderbrekingen en zitten we té lang achter elkaar achter onze computer.”
Tips & trics
“Mensen bewust maken en tools in handen geven om een en ander te veranderen, dat is mijn taak. De één adviseer ik een bepaalde app op de telefoon te gaan gebruiken, de ander heeft liever een wekker en voor wéér een ander werkt het als hij een moment afspreekt waarop hij met iemand gaat wandelen of koffiedrinken. En ja, ik kijk natuurlijk ook naar de werkplek. Zit iemand hier maar eventjes of af en toe? Dan is het niet zo erg als de plek niet perfect ingericht is. Hebben we het over hele dagdelen of dagen en zit iemand continu in dezelfde houding, dan is de werkplek wel degelijk heel belangrijk en besteed ik zeker aandacht aan het instellen ervan.”
Een goede thuiswerkplek voldoet aan…
“Ondersteuning waar nodig! Regelmatig zie ik een bureaustoel ontbreken en zitten mensen op een gewone eetkamerstoel zonder armleuningen en zonder goede steun in de rug. Hierdoor gaan ze op een bepaalde – foute – manier zitten. Voorover gebogen of juist onderuitgezakt. En ja, dan kweek je klachten als je dat vaak doet! Ga dus op zoek naar een bureaustoel met voldoende instelmogelijkheden. In hoogte verstelbaar zijn en armleuningen hebben zijn de belangrijkste vereisten.
Naast de stoel is ook de positie van het bureau en de computer van belang. Door deze anders neer te zetten, komen we soms al een heel eind. Ten eerste moeten de armen ondersteund worden en niet op het bureau hangen. De hoeken in armen en knieën moeten 90 graden zijn en ten derde staat de monitor idealiter op ooghoogte. Let dus op met een laptop, hierbij zit het scherm laag. Investeren is een laptopstandaard is echt geen overbodige luxe.”
Quick wins
“Als je dan toch bezig bent met een bureaustoel en laptopstandaard, overweeg dan ook meteen een los toetsenbord en muis. Ik zie meer en meer handklachten, vaak bij mensen die ook al rugklachten hebben. De oorzaak is niet zelden de herhaaldelijke beweging van de pols, waardoor een zenuw bekneld raakt. Neem je een andere, goede muis? Dan zijn handklachten soms snel verholpen.
Denk je nu ‘ja zeg, waar betaal ik dat allemaal van?’ Vaak denkt je baas echt wel mee als je erom vraagt, zodat jij niet alles zelf hoeft te kopen of betalen. Mijn ervaring is dat veel werkgevers hun medewerkers bureaustoelen of monitors van de zaak laten ophalen tijdens de lockdown. Denk trouwens ook niet dat alleen het duurste spul goed genoeg is. Neem nou een laptopverhoger. Een pak papier of paar boeken onder je laptop en je hebt hetzelfde effect. Die heb je vast nog wel ergens op zolder liggen.”
De tovertruc: wissel van houding
“Alle tips en trics over een goede thuiswerkplek even losgelaten: afwisseling is en blijft het allerbelangrijkst! Echt. Als je regelmatig even opstaat, ergens anders gaat zitten, een kop thee inschenkt of de trap op en af loopt om een wasje in de trommel te stoppen, zal je lichaam je dankbaar zijn. Doe thuis simpel gezegd wat je op je werk ook doet. Hanteer dezelfde pauzetijden, loop een keer rond en vervang het ‘van en naar je werk gaan’ bijvoorbeeld door een wandeling met de hond ’s morgens en ’s middags.”
Goed. Wisselen van houding dus, dat staat ons te doen. Zo blijven we klachtenvrij. “Het is de combi van afwisseling en een goede en persoonlijk instelbare werkplek”, verduidelijkt Tess. “Als we ons aan deze basisregels houden, dan is zelfs een uurtje werken vanuit je bed of die lekkere loungebank helemaal geen ramp!”
